به طور کلی یکی از مهم ترین مواردی که موجودات زنده در طبیعت برای آن تلاش می کنند، تولید مثل و تدوام ژنتیکی است که طی این مسیر موجودات نر و ماده نیازمند انتخاب جفت و تکثیر هستند. در این میان انسان و گروهی خاص از جانوران به روش تک همسری پایبند هستند.

 تمامی موجودات زنده به استثنای برخی موارد خاص و کاملا استثنایی در دو گروه موجودات نر و ماده تقسیم می شوند که امکان بقای آن گونه خاص و انتقال ژن های موجود در این جانوران تنها از طریق جفت گیری و تولید مثل با حضور هر دو نوع نر و ماده امکان پذیر بوده و به این ترتیب با تشکیل و ساخت نسل های جدید، بقای یک گونه جانوری تضمین می شود.
باید توجه داشت بیشتر جانوران فاقد نظم و قاعده خاصی در انتخاب همسر بوده و معمولا هر سال با یک جفت جدید، پیوند برقرار کرده و تولید مثل می کنند در این میان اما طبیعت شاهد وجود پدیده ای به نام تک همسری است که منحصر به انسان و برخی از جانوران است.

از منظر زیست شناسی، تک ‌همسری به تک ‌همسری اجتماعی (جفتی که با هم زندگی می ‌کنند تا جفت ‌گیری کرده، منابع را به اشتراک گذاشته و از بچه هایشان مراقبت کنند) و تک‌همسری ژنتیکی ( زن و شوهری که منحصراً با یکدیگر رابطه جنسی داشته و تولید مثل می ‌کنند) تقسیم می ‌کنند.

در اینجا باید اعلام کرد که مقوله تک همسری اگرچه برای انسان متضمن اخلاقیات و پایبندی به اصولی خاص بوده و در بسیاری از فرهنگ‌های انسانی به تک‌ همسری احترام گذاشته میشود، اما این پدیده در میان پستانداران بسیار غیرمعمول است، به طوری که تنها ۳ تا ۵ درصد پستاندران از نظر اجتماعی تک ‌همسر هستند.

بررسی های محققان جانورشناس نشان می دهد پستاندارانی که به تک همسری پایبند هستند شامل چند گونه از خفاش ها، گرگ خاکستری و … می شود. خارج از دنیای پستانداران اما ماجرا کمی متفاوت است زیرا شواهد نشان می دهد مقوله تک ‌همسری در پرندگان بسیار رایج‌ تر بوده و حدود ۹۰ درصد گونه ‌های پرندگان، انواعی از تک ‌همسری اجتماعی را دنبال می کنند. به گزارش خبرگزاری sinapress، در دنیای ماهی ها، خزندگان و دوزیستان اما این پدیده کاملا نادر بوده و کمتر گونه ای از این موجودات را می توان جستجو کرد که تک همسر باشند.
در این میان نکته بسیار مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که تعریف «تک همسری اجتماعی» به این معنا نیست که دو حیوان کاملا از نظر جنسی به یکدیگر وفادار باشند. در واقع، این دو موجود پس از جفتگیری در زمینه تامین امنیت و غذای فرزندانشان با یکدیگر همکاری کرده و نسبت به خانواده وفادار باقی می مانند.

در خاتمه گفتنی است تصور می ‌شود که تک ‌همسری برای به حداکثر رساندن شانس بقای فرزندان تکامل یافته است و در طبیعت و دنیای خارج از اصول اخلاقی و انسانی ، حیوانات وفادار به تک همسری برای کمک به مراقبت، تغذیه و محافظت از فرزندانشان این سبک زندگی را برمی گزینند.