مجله دیجیزا/ حافظه رم یکی از مهم‌ترین قطعات سخت‌افزاری کامپیوتر و گوشی محسوب می‌شود. اما در رابطه با این قطعه تصورات غلط متعددی وجود دارد که منجر به گمراهی کاربران می‌شود. به زبان بسیار ساده، وظیفه‌ی حافظه رم یادآوری محاسبات برای مدت‌زمان محدودی است تا پردازنده نیازی به تکرار آن‌ها نداشته باشد.

اما آیا می‌توانیم حافظه‌های رم با ظرفیت‌های گوناگون را در کنار یکدیگر قرار دهیم؟ آیا این حافظه‌ها باید سرعت یکسانی داشته باشند؟ در ادامه به ۵ باور اشتباه رایج در مورد حافظه رم می‌پردازیم.

۱. ظرفیت حافظه‌های رم باید یکسان باشد
اکثر لپ‌تاپ‌ها و کامپیوترها از حداقل ۲ اسلات یا جایگاه رم بهره می‌برند. همچنین باید خاطرنشان کنیم بیشتر مادربردهای مدرن دارای ۴ اسلات برای رم هستند. یکی از باورهای غلط رایج این است که حافظه‌های رم موجود در مادربرد باید ظرفیت و برند یکسانی داشته باشند.

چنین موضوعی صحت ندارد و می‌توانید حافظه‌های رم با سرعت و برندهای مختلف را در کنار یکدیگر قرار دهید. البته چنین کاری برای عملکرد سیستم ایدئال نیست. متخصصین توصیه می‌کنند که برای بهره‌گیری از بهترین عملکرد سیستم، حافظه‌های رم مبتنی بر سرعت، برند و حتی فرکانس ثابت استفاده کنید.

همان‌طور که گفتیم، این توصیه‌ها به معنای غیرممکن بودن استفاده از حافظه‌های رم مبتنی بر ظرفیت‌های گوناگون نیست. به عنوان مثال اگر یک حافظه رم از ظرفیت ۴ گیگابایتی بهره می‌برد، می‌توانید در کنار آن حافظه رم ۸ گیگابایتی قرار دهید. زمانی که حالت دو کاناله را فعال کنید، این دو به‌عنوان دو رم ۴ گیگابایتی با عملکرد بهینه انجام وظیفه خواهند کرد.

۴ گیگابایت باقی مانده هم در حالت تک کاناله کار خود را انجام می‌دهد. روی هم رفته، سرعت این دو به اندازه‌ی دو رم با ظرفیت یکسان نیست اما هنوز هم سریع‌تر از چیزی است که قبلا داشتید. این موضوع برای فرکانس یا سرعت هم صدق می‌کند. این یعنی اگر یکی از رم‌ها فرکانس پایین‌تری داشته باشد، فرکانس رم سریع‌تر هم کاهش پیدا می‌کند.

۲. سیستم موردنظر به رم بیشتری نیاز ندارد
احتمالا بارها از جانب افراد گوناگون شنیده‌اید که سیستم شما از نظر ظرفیت رم کمبودی ندارد. شاید ظرفیت رم سیستم شما برای اجرای برنامه‌ها کافی باشد، اما این موضوع به معنای آن نیست که نمی‌تواند سریع‌تر باشد. هرچقدر رم بیشتر باشد، عملکرد سیستم هم بهتر خواهد بود.

اکثر توسعه‌دهندگان برنامه‌های خود را طوری می‌نویسند که برنامه درصد معینی از حافظه رم را درخواست کند. اگر حافظه رم سیستم شما بیشتر باشد، همان درصد درخواست شده به معنای ظرفیت بیشتر برای برنامه خواهد بود. فقط به این دلیل که ۶۰ درصد از حافظه رم را استفاده می‌کنید، به معنای عدم نیاز به رم بیشتر نیست.

به عنوان یک قاعده‌ی کلی برای کامپیوترها، ۸ گیگابایت حافظه رم برای کاربران معمولی توصیه می‌شود. گیمرها و کاربران حرفه‌ای که کارهای گرافیکی و تدوین و چنین کارهایی را انجام می‌دهند، باید به دنبال استفاده از حداقل ۱۶ گیگابایت باشند و ۳۲ گیگابایت ظرفیت هم در حال رایج شدن است.

۳. ظرفیت رم تنها ویژگی مهم آن است
احتمالا از ظرفیت رم گوشی و کامپیوتر خود خبر دارید. زمانی که کسی می‌گوید ظرفیت رم سیستم او از سیستم شما بیشتر است، احتمالا به طور خودکار فرض می‌کنید که سرعت کامپیوتر موردنظر بیشتر است. اما این موضوع لزوماً درست نیست و ظرفیت رم تنها یکی از عوامل مهم محسوب می‌شود.

در میان عوامل تعیین‌کننده‌ی عملکرد رم باید به سرعت و فرکانس هم اشاره کنیم. رم هم مانند پردازنده دارای سرعت کلاک است. هرچقدر سرعت کلاک بیشتر باشد، تعداد پردازش‌های انجام شده در ثانیه افزایش پیدا می‌کند. اغلب رم‌ها از فرکانس ۲۴۰۰ یا ۳۰۰۰ مگاهرتز بهره می‌برند اما این روزها بسیاری از سیستم‌های رده‌بالا با رم‌های مبتنی بر فرکانس ۳۲۰۰ و ۳۶۰۰ مگاهرتز به دست کاربران می‌رسند.

اما ناهماهنگی سرعت رم می‌تواند از دو جهت دردسرزا باشد. اگر حافظه رم شما مبتنی بر سرعت ۲۰۰۰ مگاهرتز باشد ولی مادربرد از حداکثر سرعت ۱۳۳۳ مگاهرتز پشتیبانی کند، سیستم شما از اختلاف ۷۰۰ مگاهرتزی استفاده نخواهد کرد. علاوه بر این، اگر دو رم با دو سرعت مختلف استفاده کنید، هر دو با سرعت رم ضعیف‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

به طور کلی، یک کاربر معمولی تفاوت زیادی بین ۸ و ۱۶ گیگابایت رم احساس نخواهد کرد. با این حال، اگر به جای رم ۸ گیگابایتی فعلی از رم ۸ گیگابایتی سریع‌تری استفاده کنید، این افزایش بیشتر احساس می‌شود. بنابراین با توجه به نحوه‌ی استفاده از سیستم و نیازهایی که دارید، باید در این زمینه تصمیم‌گیری کنید که به ظرفیت رم بیشتر نیاز دارید یا رم سریع‌تر.

۴. پاک‌سازی حافظه رم منجر به افزایش سرعت آن می‌شود
اینکه باید حافظه رم را پاک‌سازی کنید، یکی از قدیمی‌ترین باورهای غلط در رابطه با این موضوع است. برنامه‌هایی که ادعای انجام چنین کاری را دارند، معمولا پرطرفدار هستند و در همه‌گیری این دیدگاه نقش داشته‌اند. به زبان ساده، لازم نیست حافظه رم را پاک‌سازی کنید.

ماهیت رم به‌گونه‌ای است که نباید خالی باشد. در حقیقت، سیستم‌عامل و برنامه‌ها باید از تمام ظرفیت رم موجود استفاده کنند. در فرایند پاک‌سازی حافظه رم در حقیقت هیچ کار مفیدی انجام نمی‌شود. در بهترین حالت هم فرایند موردنظر منجر به حذف پردازش‌های مربوط به برخی برنامه‌ها از حافظه رم است.

ماهیت رم مشابه هارد درایو یا حافظه داخلی نیست و رم به صورت خودکار داده‌های نگهداری شده را مدیریت می‌کند تا دسترسی سریع به آن‌ها امکان‌پذیر شود. اگر سیستم شما مثلا دارای ۴ گیگابایت حافظه رم است، این سیستم مرتبا داده‌های مختلف را بر روی آن می‌نویسد، حذف می‌کند و دوباره این کار را تکرار می‌کند.

البته احتمالا می‌دانید که استفاده‌ی مداوم از تمام ظرفیت رم نکته‌ی مثبتی نیست. اگر تمام ظرفیت رم سیستم به طور مداوم مورد استفاده قرار بگیرد، این موضوع مشکلات مختلفی را ایجاد می‌کند. اکثر سیستم‌عامل‌های جدید از حافظه مجازی بهره می‌برند. این یعنی سیستم در شرایط ضروری، برخی داده‌ها را از رم پرسرعت به حافظه داخلی یا هارد درایو منتقل می‌کند.

این فرایند فایده‌های زیادی دارد اما اگر مرتبا حافظه رم سیستم شما کم می‌آورد و در عوض حافظه داخلی سیستم مورد استفاده قرار می‌گیرد، یک نشانه برای ارتقای حافظه رم محسوب می‌شود.

در نهایت بهتر است به همان موضوع پاک‌سازی رم برگردیم. به طور کلی از برنامه‌هایی که مدعی انجام چنین کاری هستند، دوری کنید زیرا فایده‌ای ندارند. در بهترین حالت فقط وقت شما را تلف می‌کنند و در بدترین حالت بدافزارها را وارد سیستم شما می‌کنند.

۵. تعداد حافظه رم باید زوج باشد
در نهایت باید به باور غلط مربوط به زوج بودن تعداد حافظه رم بپردازیم. اما باید بگوییم که می‌توانید مثلا از یک یا ۳ حافظه رم برای سیستم بهره ببرید. البته اگر دو حافظه رم ۸ گیگابایتی را مورد استفاده قرار دهید، در حالت دو کاناله انجام وظیفه می‌کنند و بهترین عملکرد را به ارمغان می‌آورند.

فرض می‌کنیم سیستم شما دارای ۳ رم ۸ گیگابایتی است و این یعنی در مجموع از ۲۴ گیگابایت ظرفیت حافظه رم بهره می‌برید. شاید در نگاه اول این مقدار حافظه رم عالی باشد، اما باید بگوییم که عملکرد کامپیوتر شما در این شرایط به پیکربندی سیستم، نوع حافظه رم و مادربرد بستگی دارد. باید خاطرنشان کنیم اضافه کردن رم سوم، می‌تواند کانال دوگانه‌ی دو رم اول را از کار بیندازد. بنابراین اگرچه ظرفیت رم افزایش یافته، ولی شاید در نهایت عملکرد کلی مطابق انتظار نباشد.

در سایت‌ها و انجمن‌های مختلف، بحث‌های متعددی در رابطه با زوج بودن تعداد رم‌ها شکل می‌گیرد. روی هم رفته باید بگوییم که اگرچه انجام این کار ضرورت ندارد، اما عدم پیروی از این موضوع می‌تواند موجب صدمه زدن به عملکرد کلی سیستم شود.

عملکرد متفاوت رم در کامپیوترهای مک و آیفون‌ها
اپل در مقایسه با کامپیوترهای ویندوزی و گوشی‌های اندرویدی رویکرد متفاوتی نسبت به رم دارد و بنابراین بسیاری از موارد عنوان شده برای محصولات این شرکت صدق نمی‌کنند. معماری سخت‌افزاری آیفون تفاوت زیادی با گوشی‌های اندرویدی دارد. به همین خاطر با وجود اینکه آیفون‌ها سرعت بسیار زیادی دارند، اما در مراسم معرفی آن‌ها به مقدار رم استفاده شده اشاره‌ای نمی‌شود.

از طرف دیگر، برخی از مدل‌های مک از ارتقای رم پشتیبانی نمی‌کنند. اگرچه برای بسیاری از کاربران این موضوع اهمیت زیادی ندارد، اما شاید برای برخی موضوع مهمی باشد. همین رویکرد متفاوت در قبال رم، با مهاجرت مک‌بوک‌ها به سمت استفاده از تراشه‌ی اختصاصی بیشتر به چشم می‌آید.

سخن آخر
در رابطه با استفاده از رم‌ها محدودیت چندان زیادی وجود ندارد. اگرچه می‌توانید از رم‌های مبتنی بر ظرفیت، سرعت و ویژگی‌های مختلف در کنار یکدیگر استفاده کنید، اما در بیشتر مواقع فقط سرعت نهایی پایین‌تر از انتظار شما خواهد بود. به همین خاطر برای بهره‌گیری از بهترین عملکرد ممکن، بهتر است هماهنگی بین رم‌ها را حفظ کنید.