دیجیزا/ محققان آمریکایی در یک مطالعه جالب در نوع خود، عوامل فیزیکی مربوط به نحوه حذف ذرات آلوده گر از روی دست به هنگام شستشو را مورد مطالعه قرار داده و بر توصیه‌های بهداشتی ارائه شده در این خصوص تاکید کرده‌اند.
 اگرچه این روزها کسی در خصوص تأثیر شستشوی دست‌ ها در مبارزه با شیوع بیماری و عفونت، تردیدی ندارد، کمتر پیش آمده که اصول فیزیکی پنهان در پشت این موضوع، مورد مطالعه قرار گرفته باشد.
اما اخیراً و در مقاله ای علمی پژوهشی که توسط نشریه Physics of Fluids متعلق به انستیتو فیزیک آمریکا منتشر گردیده، محققان موسسه Hammond Consulting Limited با ارائه یک مدل ساده، اصول مکانیکی کلیدی مربوط به شستن دست‌ها را مورد تشریح قرار داده‌اند.
آن‌ها در تحقیق خود که بر مبنای شبیه سازی علمی فرایند شستشوی دست انجام شده، مقیاس زمانی را که بر اساس آن ذراتی مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها از روی دست برداشته می‌شود، تخمین زده‌اند.
در مدل ریاضی ابداع شده توسط محققان فوق که در دو بعد عمل می‌کند، یک سطح موج دار از سطح موج دار دیگر عبور کرده و یک فیلم نازک از مایع بین این دو حرکت می‌کند. سطوح موج دار در واقع معرف و نشان دهنده دست‌ها هستند، زیرا سطوح این اندام مهم، در مقیاس‌های کوچک فضایی، وضعیتی ناصاف دارند.
بر اساس یافته‌های این تحقیق، ذراتی نظیر باکتری‌ها و ویروس‌ها روی سطوح ناهموار دست در چاهک‌های احتمالی به دام افتاده‌اند. به عبارت دیگر، آن‌ها در ته گودی‌های ریز موجود روی دست قرار دارند و برای درآوردن آن‌ها و خلاص شدن از دستشان، انرژی جریان آب باید به اندازه کافی باشد.قدرت این مایع که در سطح دست جاری می‌شود، به سرعت حرکت دست‌ها بستگی دارد و هرچه جریان قوی تری از مایع وجود داشته باشد، ذرات آلوده گر راحت تر حذف می‌شوند.
به گفته مجریان این تحقیق، «اگر دستان خود را خیلی ملایم و آهسته نسبت به یکدیگر حرکت دهید، نیروهای ایجاد شده توسط سیال جاری آن قدر بزرگ نخواهند بود که بر نیروی نگهدارنده ذره غلبه کنند».
آن‌ها افزوده‌اند: «حتی وقتی ذرات از چاهک‌ های ریز روی سطوح دست بیرون می‌آیند، این روند خیلی سریع نخواهد بود. به همین دلیل است که دستورالعمل‌های معمول برای شستن دست‌ها مانند دستورالعمل‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا، شستن حداقل ۲۰ ثانیه ای دست‌ها زیر شیر آب را پیشنهاد می‌کنند».

 این نتایج جالب توجه با آگاهی از مکانیزم هایی که ذرات را به صورت فیزیکی از دست جدا می‌کنند و تعمیم آن‌ها به فرآیندهای شیمیایی یا بیولوژیکی که هنگام استفاده از صابون رخ می‌دهند، می‌توانند سرنخ‌هایی را برای فرمول بندی صابون‌ ها و مواد پاک کننده موثرتر و سازگار با محیط زیست ارائه دهند.