دیجیزا/سیاره مرموز ۹ از مدت‌ها پیش ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده و در تازه‌ترین داده‌های ثبت شده از تلسکوپ فضایی هابل اطلاعات مهمی در این رابطه وجود دارند.

اخیرا دانشمندان اعلام کرده‌اند که یک سیاره فراخورشیدی در فاصله تقریبی ۳۰۰ سال نوری از زمین، شواهدی را در مورد سیاره مرموز ۹ در خود دارد. شاید تاکنون شنیده باشید که علاوه بر ۸ سیاره منظومه شمسی ما، از مدت‌ها پیش عده‌ای از دانشمندان احتمال وجود سیاره نهم را مطرح کرده‌اند؛ در همین رابطه، اکتشافات تلسکوپ فضایی هابل (Hubble Space Telescope) در مورد سیاره فراخورشیدی مورد نظر هم مجددا جنجال‌های موجود در مورد سیاره ۹ را داغ کرده است.

خبر جدید با انتشار مقاله‌ای در ژورنال “The Astronomical Journal” منتشر شد؛ در این مقاله اشاره شده که به کمک تلسکوپ فضایی هابل، یک سیاره خارج از منظومه شمسی یا اصطلاحا، سیاره فراخورشیدی در منظومه‌ای که ۳۳۶ سال نوری از زمین دور بوده، پیدا شده است. این سیاره در منظومه‌ای با دو ستاره قرار گرفته و ابعاد آن بسیار بزرگ بوده، اما نکته مهم در رابطه با کشف اخیر شباهت جرم آسمانی مورد نظر با سیاره ۹ است؛ البته اگر این سیاره واقعا وجود داشته باشد.

به دنبال سیاره مرموز ۹
این سیاره مرموز “HD106906b” نام داشته و ابعاد آن حدودا ۱۱ برابر سیاره مشتری است. بر اساس داده‌های جمع‌آوری شده، فاصله سیاره مورد نظر از ستاره‌های دوتایی مرکز منظومه موجود، ۷۳۰ برابر فاصله زمین تا خورشید بوده و به همین دلیل، هر بار دور زدن HD106906b در اطراف ستاره‌های منظومه، چیزی در حدود ۱۵ هزار سال زمان می‌برد.

البته اولین بار در سال ۲۰۱۳ بود که محققان به کمک یکی از رصدخانه‌های شیلی از وجود این سیاره فراخورشیدی باخبر شدند، اما مشاهدات اخیر تلسکوپ هابل بود که دوره گردشی HD106906b را مشخص کرد. در واقع به واسطه دقت اندازه‌گیری‌های هابل و همچنین مدت زمانی که تلسکوپ مورد نظر سیاره را زیر نظر داشته، داده‌های جمع‌آوری شده توسط این تلسکوپ فضایی نسبت به رصدخانه شیلی بسیار قابل استنادتر هستند. ارتباط این جرم آسمانی با سیاره مرموز ۹ هم توسط این تلسکوپ مشخص شده است.

در مقایسه با عمر ۴.۵ میلیارد ساله منظومه شمسی ما، سیستم ستاره‌ای HD106906b با عمر ۱۵ میلیون ساله بسیار جوان بوده و به همین خاطر، دانشمندان از پانزده سال پیش تاکنون توجه ویژه‌ای به فعالیت‌های آن داشته‌اند. در حال حاضر دیسکی از گرد و غبار و بقایای به جا مانده از شکل‌گیری دو ستاره سیستم، در قسمت‌های مختلف این منظومه قرار گرفته‌اند و احتمال شکل‌گیری سیاره‌های مختلف در این دیسک وجود دارد.

شباهت‌های سیاره اخیر به سیاره ۹
البته منظومه شمسی هم در قسمت فراتر از مدار گردشی سیاره کوتوله پلوتو، دیسکی مشابه به نام کمربند کویپر دارد. تاکنون رفتارهای عجیبی در سنگ‌های این کمربند دیده شده و به خاطر همین مشاهدات، برخی دانشمندان ایده وجود سیاره مرموز ۹ را برای توجیه این رفتارها ارائه کرده‌اند. در واقع این محققان می‌گویند که به احتمال قوی یک سیاره با ابعادی ۱۰ برابر زمین، در محدوده خارجی کمربند کویپر قرار گرفته که به صورت پنهانی، تاثیرات جاذبه‌ای خاصی را به اجرام این کمربند وارد می‌کند.


رابرت دروزا (Robert De Rosa)، ستاره شناس نویسنده تحقیق اخیر و از دانشمندان رصدخانه جنوبی اروپا در شیلی می‌گوید که تاکنون سیاره مرموز ۹ به صورت مستقیم مشاهده نشده، اما اتفاقات عجیب موجود در کمربند کویپر می‌توانند به عنوان شواهد غیر مستقیم، وجود جرم آسمانی مورد نظر را تایید کنند. دروزا می‌گوید که مشاهدات مربوط به سیاره تازه کشف شده HD106906b هم مشابه اتفاقاتی بوده که در مورد سیاره ۹ رخ می‌دهند و جرم آسمانی مورد نظر هم در شرایط تقریبا یکسانی قرار دارد.

محققان می‌گویند که به احتمال قوی، HD106906b در نزدیکی مرکز منظومه مورد نظر به وجود آمده و در نهایت، به واسطه گرانش قدرتمند ستاره‌های دوقلو موجود در مرکز منظومه، به قسمت بیرونی پرتاب شده است. البته اگر یک ستاره دیگر از نزدیکی محل کنونی این جرم آسمانی عبور می‌کرد، مطمئنا سیاره HD106906b تا این حد از مرکز منظومه دور نمی‌شد و در فاصله نزدیک‌تری به ستاره‌های دوقلو قرار می‌گرفت.

شناخت بهتر منظومه شمسی
به همین ترتیب، احتمال دارد که اتفاق مشابهی برای سیاره مرموز ۹ رخ داده باشد؛ به بیان دیگر شاید جرم آسمانی مشابهی در روزهای اولیه شکل‌گیری منظومه شمسی به وجود آمده و سپس به واسطه گرانش قدرتمند سیاره مشتری، به قسمت‌های بیرونی منظومه ما پرتاب شده باشد. در نهایت هم ممکن است که نیروی گرانشی یک ستاره که از نزدیکی سیاره ۹ عبور می‌کرده، باعث شده تا جرم مورد نظر مجددا در مدار خورشید قرار بگیرد و قسمت بیرونی کمربند کویپر را مال خود کند.

پال کالاس (Paul Kalas)، از همکاران دروزا می‌گوید که این تیم تحقیقاتی به آرامی در حال جمع‌آوری اطلاعاتی هستند که درک ما از منظومه شمسی را توسعه خواهد داد. این اطلاعات هم‌اکنون در بسیاری منظومه‌های دیگر که اطراف ما قرار گرفته‌اند، وجود دارند و ما می‌توانیم با بررسی دقیق این منظومه‌ها و رفتار آن‌ها در دوره‌های مختلفی از تکاملشان، نادانسته‌های خود در مورد محل زندگی‌مان را پوشش دهیم.

از آنجایی هم که منظومه دوتایی اخیر در مراحل اولیه شکل‌گیری خود قرار گرفته، بسیاری از اتفاقات رخ داده در آن مشابه آن چیزی هستند که در روزهای اولیه منظومه شمسی در جریان بوده و به همین خاطر، زیر نظر گرفتن سیستم دوقلو مورد نظر و سیاره HD106906b کمک بزرگ به پرده‌برداری از اسرار سیاره مرموز ۹ و منظومه شمسی کند.

منبع :observer