دیجیزا/ کاروتنوئیدها گروهی از رنگدانه‌های طبیعی موجود در گیاهان هستند که در جلوگیری از جذب نور اضافی در برگ گیاهان نقش بسیار مهمی دارند و سبب ایجاد رنگ‌های زرد تا قرمز در گل‌ها و میوه‌ها می‌شوند تا حیوانات برای گرده افشانی به آنها جذب شوند و دانه‌های آنها را پراکنده کنند. نمونه بارز آن نیز بتاکاروتن موجود در هویج و لیکوپن موجود در گوجه فرنگی است.

 انسان و حیوانات باید با مصرف میوه، سبزیجات و غلات در برنامه غذایی خود مواد مغذی موجود در آنها را که به عنوان منبع آنتی اکسیدان‌های ویتامین A شناخته می‌شوند، به بدن برسانند. گرچه کلروپلاست‌های بافت‌های سبز حاوی کاروتنوئیدها هستند اما بیشترین ترکیبات در اندامک‌های سلولی به نام کروموپلاست‌های ایجاد شده از کلروپلاست‌ها در گل‌ها و میوه‌ها رخ می‌دهد. این تغییر در زمان رسیدن میوه و سبزیجات، مانند گوجه فرنگی از رنگ سبز(هنگامی که فقط کلروپلاست دارند) به رنگ قرمز (هنگامی که کلروپلاست‌ها به کروموپلاست تبدیل می‌شوند) تغییر می‌کند. با وجود این، کلروپلاست‌های موجود در برگ‌ها به طور کلی به کروموپلاست تغییر نمی‌کنند.

حال محققان شورای تحقیقات ملی اسپانیا در مطالعه اخیرشان به رهبری “مانوئل رودریگز-کانسپسین”(Manuel Rodríguez-Concepción) یک استراتژی امیدوارکننده را برای بهبود فواید تغذیه‌ای محصولات زراعی و افزایش ظرفیت گیاهان برای تولید و ذخیره کارتنوئیدها ارائه داده‌اند.

در این مطالعه آنها تغییر کنترل شده کلروپلاست‌ها(اندامک‌هایی که عملیات فتوسنتز را در برگ‌های گیاه انجام می‌دهند) به کروموپلاست‌ها (اندامک‌های  تخصصی در تولید و ذخیره بسیاری از کاروتنوئیدها) بررسی کرده‌اند. این مطالعه دیدگاه‌های جدیدی را برای بهبود مواد مغذی محصولات زراعی و تولید پایدار کاروتنوئیدهای مورد استفاده در صنایع آرایشی، دارویی و غذایی ایجاد می‌کند.

“بریاردو لورنته”(Briardo Llorente) نویسنده ارشد این مطالعه گفت: به طور کامل و دقیق مشخص نیست که چگونه تبدیل کلروپلاست‌ها به کروموپلاست‌ها انجام می‌شود اما ما اکنون دریافته‌ایم که نقطه شروع، تضعیف توانایی کلروپلاست‌ها در انجام فتوسنتز است. پس از این مرحله، فقط لازم است تا تولید کاروتنوئیدها فعال شود تا این کار پیچیده انجام شود. دو مرحله از این فرآیند به طور طبیعی در گل‌ها و میوه‌ها رخ می‌دهد.

 این مطالعه نشان داده است که با تحریک تولید فیتوئین، ترکیبی که در آن انواع مختلف کاروتنوئیدها ایجاد می‌شود، محققان می‌توانند این کار تبدیل تبدیل کلروپلاست‌ها به کروموپلاست‌ها را در برگ‌ها انجام دهند. تشکیل فیتوئین به تبدیل مصنوعی کلروپلاست‌ها به کروموپلاست‌ها منجر می‌شود.

“مانوئل رودریگز-کانسپسین” گفت: آزمایشات ما برای اولین بار نشان می‌دهد که وقتی سطح فیتوئین از آستانه مشخصی فراتر رود، ظرفیت فتوسنتزی را که مشخصه کلروپلاست‌های برگ است، تضعیف می‌کند. پس از آن، تبدیل فیتوئین به کاروتنوئیدها باعث می‌شود که کلروپلاست‌های ضعیف شده به کروموپلاست تبدیل شده و مقادیر زیادی از این مواد مغذی سالم جمع شوند.

یافته‌های این مطالعه همچنین نشان داده است که از بین رفتن ظرفیت فتوسنتز و سنتز کاروتنوئیدها نه تنها یک پیامد بلکه یک الزام برای انتقال از کلروپلاست‌ها به کروموپلاست‌ها نیز محسوب می‌شود. این تحقیق روشی را که پتانسیل عظیم برای افزایش ارزش غذایی برگ‌ها و سایر قسمت‌های سبز گیاهان دارد، ارائه کرده است.