نادرترین ماده‌ی معدنی روی زمین چیست؟
زمانی که مردم می‌خواهند از یک چیز منحصربه‌فرد حرف بزنند، معمولاً انتظار این است که چیزی ساخته‌ی دست انسان باشد و کسی انتظار ندارد قطعه‌ای از زمین منحصربه‌فردترین چیز روی زمین باشد. به هر حال، ما بر روی سیاره‌ای بزرگ زندگی می‌کنیم و اگر نیروهای زمین‌شناسی باعث تولید ماده‌ای معدنی در یک نقطه شوند، احتمال زیادی وجود دارد که همان ماده در نقطه‌ای دیگر نیز تولید شود. تا کنون ۶۰۰۰ ماده‌ی معدنی بر روی زمین شناسایی شده است که بسیاری از آن‌ها طی فرآیندهای مختلفی ایجاد می‌شوند و ترکیبات شیمیایی متفاوت باعث تولید مواد مشابه شده است.
حتی اگر یک ماده‌ی معدنی فقط و فقط یک بار بر روی زمین شکل گرفته باشد، باید بتواند به سادگی شکسته شده و در همان نزدیکی محل شکل‌گیری، پخش شود؛ بنابراین اینکه از یک ماده‌ی معدنی تنها یک نمونه وجود داشته باشد، کاملاً عجیب است. باید بدانید این شرایط در مورد «کریستال کیاوتویت – kyawthuite» صحت دارد و از این ماده‌ی معدنی تنها یک نمونه روی زمین وجود دارد.
کیاوتویت تا کنون تنها به شکل یک تکه سنگ گران‌بها در میانمار کشف شده است. در سال ۲۰۱۵ انجمن بین‌المللی کانی‌شناسی این تکه سنگ را به‌عنوان یک ماده‌ی معدنی جدید شناسایی کرد. این تکه کیاوتویت در حال حاضر در موزه‌ی تاریخ طبیعی لس‌آنجلس نگهداری می‌شود. دانشمندان توانسته‌اند ماده‌ای تقریباً مشابه کیاوتویت را در آزمایشگاه نیز بسازند.
کیاوتویت سنگی شفاف به رنگ قرمز و نارنجی است و ۰.۳ گرم وزن دارد. فرمول شیمیایی آن «Br3+Sb5+O4» است که نشانه‌هایی از وجود «تانتالیوم» نیز در آن وجود دارد. بیسموت (Bi) و آنتیموان (Sb) هر دو عناصر نادر هستند، ولی نمی‌توان وجود آن‌ها را خارق‌العاده و عجیب دانست؛ زیرا به‌عنوان مثال موجودی بیسموت بر روی زمین بیش از طلا است و موجودی آنتیموان نیز بیش از نقره است. اکسیژن نیز فراوان‌ترین عنصر روی زمین است. با وجود اینکه عناصر سازنده‌ی کیاوتویت بر روی زمین به وفور یافت می‌شوند، ولی نادر بودن این ماده به روش شکل‌گیری آن برمی‌گردد.
بیسموت عنصری چگال است و به همین دلیل، چگالی کیاوتویت بیش از ۸ برابر آب است. نام علمی کیاوتویت در واقع «اکسید بیسموت-آنتیموان» است که به خاطر دکتر «کیاو تو» از دانشگاه یانگون به این نام نامیده شده است.
کیاوتویت در بستر رودخانه توسط شکارچیان یاقوت کبود کشف شده است و در سال ۲۰۱۵ به تایید مجامع علمی رسید و در سال ۲۰۱۷ مقاله‌ای که شرح کیاوتویت در آن آمده بود منتشر شد.
جالب است بدانید دومین کانی نادر دنیا نیز در میانمار کشف شده است و «سنگ درد» نام دارد. محققین حدس می‌زنند برخورد قاره‌ی هند و آسیا و فشار و حرارت ایجاد شده در اثر آن، موجب شکل‌گیری عناصر نادر در میانمار شده است.
