احتمالا شما هم با افرادی مواجه شده اید که یک خاطره مشترک با شما تعریف می کنند که این اتفاق در عالم واقعیت رخ نداده و هر چقدر شما اصرار می کنید که چنین رویدادی حقیقی نیست، فرد مقابل آن را نمی پذیرد. روان شناسان دلیل قابل قبولی برای این رویداد دارند.
 برای برخی افراد، رویاهای قدیمی می توانند مانند خاطرات واقعی به نظر برسند و این تجربه از منظر علمی به عنوان گیج شدن رویا و واقعیت نامیده می شود. محققان دانشگاه ماستریخت در هلند طی دو مطالعه مجزا به بررسی مشکل موجود در تشخیص رویا و واقعیت توسط اقلیت قابل ‌توجهی از شرکت ‌کنندگان پرداخته و اعلام کردند ۱۲ درصد افراد حاضر در یک مطالعه و ۲۶ درصد شرکت کنندگان یک مطالعه دیگر دچار خطا در تشخیص خواب از خاطرات واقعی خود شده اند.
به باور روان شناسان، این اختلال بیشتر در بین افراد دارای درجات مختلف نارکولپسی یا اختلال شخصیت مرزی، رایج است. اگرچه تحقیقات نسبتا کمی در این زمینه انجام شده اما فرضیه های زیادی در مورد اینکه چرا ممکن است این اتفاق بیفتد، وجود دارد. یک احتمال این است که رویاهایی که با واقعیت اشتباه گرفته می شوند با رویاهای دیگر متفاوت هستند. برای مثال این رویاها احتمالا واضح تر از رویاهای دیگر هستند.
برخی از روان شناسان نیز اعتقاد دارند ممکن است زمانی که سردرگمی رویا – واقعیت رخ می دهد، مرز بین رویا و خاطرات به هم ریخته و این رویداد می تواند رمزگذاری غیرمعمول حافظه در طول خواب را نشان دهد. به گزارش خبرگزاری علم و فرهنگ، در این شرایط چیزی غیرعادی در مورد نحوه تبدیل رویا در طول خواب در مغز افراد رخ داده و خواب قبل از ذخیره در حافظه بلند مدت دچار اختلال می شود.
حال این سوال مطرح می شود که چگونه می توانید بفهمید که سردرگمی رویا و واقعیت را تجربه کرده اید؟ نتایج یک مطالعه جدید نشان داد، صرفاً توضیح دادن به شرکت کنندگان که خاطرات آنها می توانست بر اساس چیزی غیر از واقعیت باشد، برای اصلاح یک خاطره نادرست کافی است در حالی که این موضوع بر توانایی آنها در به خاطر سپردن وقایع واقعی تأثیر نمی گذاشت.
 البته شما می توانید برای کشف واقعیت، از روش های کارآگاهی نیز استفاده کرده و شواهد را در نظر بگیرید. اگر فکر می‌کنید که با دوستی در دریاچه ای خاص شنا کرده‌ اید، اما نمی‌دانید که آیا این اتفاق در یک رویا بوده یا دنیای واقعی، می‌توانید بررسی کنید که آیا دوستتان آن تجربه را به خاطر می‌آورد یا عکس‌ها یا یادداشت ‌هایی از آن زمان وجود دارد که تأیید کند شما واقعا این کار را انجام داده اید یا خیر؟