هنگامی که تلسکوپ جیمز وب دو ستاره جوان را در فاصلهای بیش از هزار سال نوری نشانه گرفته بود، تصویری را شکار کرد که نمایانگر یک یا دو کهکشان به شکل علامت سوال است.
تلسکوپ فضایی جیمز وب با این ماموریت به فضا پرتاب شد که بر دانش ما از دوران ابتدایی پیدایش کیهان، بیفزاید؛ اما هر از گاهی، چیزهای غیرمنتظرهای هم پیدا میکند. تازهترین آنها، تصویر یک کهکشان به شکل علامت سوال غول پیکر در دوردستها است.
این تصویر که اخیرا توسط آژانس فضایی اروپا منتشر شد، در اصل دو ستاره در حال تشکیل به اسامی Herbig-Haro ۴۶/۴۷ را نشان میدهد که در فاصله ۱۴۷۰ سال نوری از زمین، در جایی از صورت فلکی بادبان (Vela Constellation) واقع شدهاند. این دو ستاره، احاطه شده با دیسکی از مواد کیهانی هستند که طی دوران رشد میلیونها ساله خود، از آن تغذیه میکنند.
اما درست زیر ستارهها و در پسزمینه تصویر، یک علامت سوال دیده میشود. دانشمندان تاکنون با چنین چیزی مواجه نشده بودند و هنوز نمیدانند که این شی فضایی عجیب، دقیقا چیست؛ ولی رنگ و شکل آن، سرنخهایی به ما میدهد. به گفتهی یکی از اعضای تیم مدیریتی جیمز وب: این باید یک کهکشان در دوردست یا شاید هم کهکشانهای در حال تماس با یکدیگر باشد.
بنابر این توضیحات، رنگ قرمز این شی، نشاندهندهی فاصله بعیدش از ما است؛ اما هنوز به دادههای بیشتری برای شناسایی آن نیاز داریم.
به اعتقاد مت کاپلان، فیزیکدان دانشگاه ایالتی ایلینویز هم این میتواند تصویر دو کهکشان در حال ادغام با یکدیگر باشد. او بخش فوقانی علامت سوال را کهکشان بزرگتر و این شکل دو بخشی با دُم خمیده را بین کهکشانهای در حال ادغام، مرسوم میداند. البته این فیزیکدان، احتمالات دیگر را هم رد نمیکند؛ اما میگوید هر چه که است، یک ستاره نیست.
بههرحال این اولین و آخرین شاهکار هنری جیمز وب نیست و بهلطف تصویربرداری فروسرخ-نزدیک رزولوشن بالای آن، اکتشافهای دیگری هم در راه است. درباره تلسکوپی صحبت میکنیم که میتواند کهکشانیهایی را در فاصله ۱۳.۴ میلیون سال نوری و با عمری نزدیک به قدمت مهبانگ، رصد کند.