زندگی روی زمین با مغناطیسسپهر (مغناطکرهی) سیارهمان امکانپذیر شده- یک سپر تابشی نادیدنی که از سطح سیاره محافظت میکند- و اکنون دریافتهایم که سیارههای اَبَرزمین هم میتوانند دارای مغناطیسسپهر باشند.
نقطهی ذوب آهن در شرایطی همانندِ شرایطی که در هستهی ابرزمینها -سیارههایی با جرم چندین برابر زمین- یافته میشود اندازهگیری شده.
هستهی آهنی مذاب ویژگی بسیاری از سیارهها است، از جمله سیارهی خودمان. در زمین، این هستهی مذاب عامل پدیدآورندهی یک مغناطیسسپهر است؛ این مغناطیسسپهر میدان مغناطیسی کرویای است که همچون سپری از زمین در برابر پرتوها نگاهبانی میکند و زنده ماندن روی سطح سیاره را امکانپذیر میکند. شناخت شرایطی که در آنها آهن آب (ذوب) میشود، یا جامد میماند، میتواند به ما بگوید که چقدر احتمال دارد که گونههای دیگر سیاره دارای چنین سپر مغناطیسیای باشند و این سپر تا چه مدت میپاید (دوام میآورد).
ریچارد کراوس از آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور در کالیفرنیا به همراه همکارانش یکی از پرانرژیترین لیزرهای جهان در تاسیسات ملی سوختن (احتراقِ) در همین آزمایشگاه را به کار گرفتند تا فشارهایی که در مرکز ابرزمینها یافته میشود را بازآفرینی کنند. آنها سپس از پرتوهای ایکسِ پراشیده (پراش یافته) بهره گرفتند تا بفهمند آهن در این شرایط جامد است یا مایع.
کراوس میگوید: «ما منحنی ذوب … را تا فشاری حدود چهار برابرِ بزرگتر از چیزی که هر کسی تاکنون بررسی کرده نگاشتیم (ترسیم کردیم).»«سپس توانستیم به این پرسش بپردازیم که یک هستهی آهن مایع چقدر گرما باید از دست بدهد تا به طور کامل جامد شود.»
دماهای ذوبی که کراوس و همکارانش اندازه گرفتند نشان میدهد که سیارههایی با جرم چهار تا شش برابر زمین هستههای مایع خود را تا بیشترین مدت مایع نگه میدارند- از زمین هم بیشتر. این بدین معناست که این ابرزمینها باید دارای مغناطیسسپهرهای بسیار دیرپا و ماندگاری باشند.
به گفتهی گیوم مورار از دانشگاه گرونوبل آلپ در فرانسه، اگرچه سنجش آهن خالص در چنین شرایط افراطیای برای شناخت هستهی فراسیارهها -و هستهی زمین خودمان- سودمند است، ولی ناخالصیها و اثرهای مخدوش کنندهای که توسط گوشتهی یک سیاره پدید میآیند نیز بر شدت و ماندگاری مغناطیسسپهرِ یک فراسیاره تاثیر میگذارد.
مورار میگوید: «من فکر میکنم این گام نخست است.»«ولی برای دانستنِ این که میدانهای مغناطیسی این سیارههای بزرگ چگونه کار میکند نیاز به مدلسازیهای بیشتر برای آنچه درون گوشتهی سیارهها رخ میدهد خواهد بود.»
یافتههای این دانشمندان در نشریهی ساینس منتشر شده.
منبع: 1star7sky.com