چگونه سیاهچالههای کلانجرم شکل گرفتهاند؟ تیمی از ستارهشناسان مدل جدیدی برای شکلگیری کیهان پیشنهاد دادهاند که میتواند رازهای متعددی را برملا کند. این گروه محققین نظریهای را مطرح کردهاند که طی آن سیاهچالهها از ابتدای شکلگیری کیهان وجود داشتهاند و همین سیاهچالههای نخستین میتوانند توضیحی برای «مادهی تاریک» باشند. جزئیات این نظریه طی مقالهای در مجلهی The Astrophysical Journal منتشر شده است.
سیاهچالهها با اندازههای خیلی متفاوتی که دارند هنوز به صورت راز باقی ماندهاند. اینکه سیاهچالههای کلانجرم چگونه توانستهاند تا این اندازههای بزرگ رشد کنند هنوز قابل درک نیست، زیرا مدت زمان شکلگیری این اجرام بزرگ نسبتاً کوتاه است. در واقع کل طول زمان شکلگیری کیهان که حدود ۱۳.۸ میلیارد سال است، نیز برای شکلگیری این سیاهچالههای عظیم کوتاه محسوب میشود.
از طرف دیگر سیاهچالههایی نیز وجود دارند که اندازههای بسیار کوچکی دارند. رصدهایی که توسط رصدخانهی گایا متعلق به آژانس فضایی اروپا انجام شده، نشان داده است که این نوع سیاهچالهها آنقدر کوچک هستند که شکلگیری آنها از طریق مرگ ستارهها امکانپذیر نیست.
در این مطالعهی جدید، ذرهی جدید یا فیزیک جدیدی مطرح نشده است و تنها با ماهیت مادهی تاریک دانشمندان توانستهاند اسرار کیهانشناسی مدرن را برملا کنند و منشاء سیاهچالههای کلانجرم را پیدا کنند.
اگر اکثر سیاهچالهها دقیقاً پس از انفجار بیگبنگ شکل گرفته باشند، میتوانند از همان زمان، شروع به ادغام کرده باشند و در طول زمان سیاهچالههای بزرگ و بزرگتر را ساخته باشند. اگر این سیاهچالههای نخستین وجود داشته باشند، رصدخانههایی که امواج گرانشی را تشخیص میدهند میتوانند نشانههای وجود این سیاهچالهها را کشف کنند. طبق این نظریه، سیاهچالههای خیلی کوچک نیز همان سیاهچالههایی هستند که در زمان بیگبنگ شکل گرفتهاند و امکان ادغام با دیگر سیاهچالهها را نداشتهاند.
بر اساس این نظریهی جدید، جهان در ابتدا مملو از سیاهچالههای متعدد بوده است. ستارهها در اطراف این مواد تاریک شروع به شکلگیری کردهاند و منظومههایی مانند منظومهی شمسی را ایجاد کردهاند و در طول میلیاردها سال کهکشانها ایجاد شدهاند. اگر اولین ستارهها در اطراف سیاهچالههای نخستین شکل گرفته باشند، میتوان گفت این اجرام نیز قبل از زمانی که بر اساس مدل استاندارد پیشبینی میشود، شکل گرفتهاند.
اگر سیاهچالههای نخستین وجود داشته باشند، در حقیقت نقطهی شروعی برای شکلگیری همهی سیاهچالهها هستند و بهعنوان مثال سیاهچالهی مرکزی کهکشان راهشیری نیز از همین منشاء شکل گرفته است.
آژانس فضایی اروپا ماموریت «Euclid» را تعریف کرده است تا در دنیای تاریک کاوش کند و جزئیات بیشتری از این دنیا را برملا کند. این ماموریت میتواند وجود سیاهچالههای نخستین را اثبات یا رد کند. آژانس فضایی اروپا، کانادا و آمریکا با همکاری یکدیگر تلسکوپ فضایی جیمز وب را طراحی کردهاند و در تاریخ ۴ دیماه ۱۴۰۰ آنرا به فضا پرتاب میکنند. این تلسکوپ میتواند در زمان سفر کند و ۱۳ میلیارد سال پیش کیهان را مورد کاوش قرار دهد. این ماموریت نیز میتواند اطلاعات زیادی در مورد شکلگیری کیهان ارائه کند.