مجله ایلیاد/ دو پرسش بزرگ برای بشریت همیشه این بوده است که «حیات چگونه بر روی زمین شکل گرفته است؟» و «آیا در بقیه‌ی جاهای جهان نیز حیات وجود دارد؟» محققین معتقدند که پاسخ این پرسش‌ها می‌توانند یکسان باشند.
ما می‌دانیم که مولکول‌های آلی می‌توانند بر روی سیارک‌ها، دنباله‌دارها و درون سحابی‌ها وجود داشته باشند و احتمالاً از طریق همین اجرام، مولکول‌های آلی بر روی زمین پیدا شده‌اند. به هر حال، محققین معتقدند که مولکول‌های بیشتری به روی سیاره‌ی ما وارد شده‌اند و احتمالاً اجداد همه‌ی اُرگانیسم‌های زنده‌ی کنونی، از جای دیگری آمده‌اند. البته اعماق جهان آنچنان برای حیات مناسب نیست، ولی اُرگانیسم‌های خاص می‌توانند در آن شرایط سخت دوام بیاورند.
«پانسپرمیا» مفهوم جدیدی است که کنفرانس آن اخیراً در دانشگاه برکلی کالیفرنیا، برگزار شد و در آن متخصصین رشته‌های مختلف در مورد مهاجرت حیات در جهان بحث و تبادل نظر کردند. شروع این کنفرانس با جملات «استیون هاوکینگ» بود: «حیات می‌تواند از سیاره‌ای به سیاره‌ی دیگر مهاجرت کند، می‌تواند از یک منظومه توسط شهاب‌سنگی به منظومه‌ی دیگری منتقل شود.»
آیا همه‌ی ما مریخی هستیم؟
مریخ اکنون سیاره‌ای سرد و خشک است، ولی مدت‌های مدیدی بر روی خود اقیانوس‌های بزرگ داشته است. اگر بر روی مریخ حیات شکل گرفته باشد، این حیات می‌تواند تا زمین نیز منتشر شده باشد. برای اینکه حیات از یک سیاره به بیرون پرتاب شود، باید یک برخورد صورت گیرد. این برخورد به معنی دما و فشار بالا است که این دما و فشار بالا، کُشنده‌ی حیات است. با این حال، محققین تخمین زده‌اند که برخی از برخوردهای صورت گرفته با مریخ دارای دماهای پایینی بوده‌اند که امکان ادامه‌ی حیات در آن‌ها وجود داشته است. برخوردهای صورت گرفته با مریخ، باید توسط سنگ‌هایی بوده باشد که نه آن‌قدر کوچک باشند که با ورود به جو زمین تبدیل به پلاسما شوند و نه آن‌قدر بزرگ باشند که درون آن نتواند توسط تشعشعات کیهانی استریل شود. پروفسور «بن ویس» از دانشگاه MIT می‌گوید: «من مطمئن هستم که میلیاردها تن سنگ مریخی بر روی زمین وجود دارد.»
آزمایش‌هایی که تا کنون صورت گرفته است، نشان داده‌اند که باکتری می‌تواند به مدت ۶ سال در فضا زنده بماند و در دیگر آزمایش‌ها مشخص شده است که بسیاری از شکل‌های حیات می‌توانند فاصله‌ی بین مریخ تا زمین را زنده بمانند.
ایده‌ی پانسپرمیا تنها بر روی سیارات و قمرها تمرکز دارد و اجرام کوچک‌تر منظومه‌ی شمسی را در بر نمی‌گیرد. محققین اعتقاد دارند که برای شکل‌گیری حیات، مواد آلی، آب، حرارت و زمان مورد نیاز هستند. آن‌ها همچنین معتقدند که ۱۰۰،۰۰۰ تا ۲۰۰،۰۰۰ سال پس از شکل‌گیری اولین اجرام در منظومه‌ی شمسی، مواد اولیه‌ی حیات می‌توانست درون آن‌ها ایجاد شود.
پانسپرمیا در حال حاضر یک مفهوم کمتر شناخته شده است و باید بیشتر مورد بحث قرار گیرد تا اثبات شود. در واقع باید شکل‌های حیات مشابه زمین بر روی اجرام دیگر یافت شود تا بتوان این مفهوم را قطعی دانست.