یک چشم‌انداز بیمانندِ زِبر و ناهموار در پلوتو احتمالا دستاوردِ تراوش و برون‌ریزی یخ از دلِ گرم‌تر از انتظارِ آن بوده که به پیدایش کوه‌های یخ‌فشانی به بزرگی آتشفشان‌های زمین انجامیده است- و چشمگیر این که این کُنش‌های یخ‌فشانی هنوز هم می‌توانند ادامه داشته باشند.
یکی از عکس‌هایی که فضاپیمای نیوهورایزنز در گذر خود در سال ۲۰۱۵ از کنار پلوتو از آن گرفته بود و نشانه‌هایی از یخ‌فشانی احتمالی در آن به رنگ آبی نمایانده شده
پلوتو آتشفشان‌های یخی (یخ‌فشان‌های) غول‌پیکری دارد که شاید هنوز هم فعال باشند. یک بررسی فراگیر روی داده‌هایی که از دیدار فضاپیمای نیوهورایزنز ناسا با این سیاره‌ی کوتوله در ۲۰۱۵ به دست آمده نشان داده که ناحیه‌ی پهناوری از سطح آن -دستکم ۱۸۰ هزار کیلومتر مربع- از یخ‌هایی ساخته شده که در زمانی به نسبت نزدیک، در فرآیندهای یخ‌فشانی از زیر سطحش بیرون زده‌اند.
این ناحیه که با دو کوهستان به نام‌های کوهستان رایت و کوهستان پیکار در بر گرفته شده، از تپه ماهورهای یخی موج‌داری ساخته شده که به نظر می‌رسد ویژه ی پلوتو باشند. کلسی سینگر از بنیاد پژوهش جنوب باختر در کلرادو می‌گوید: «واقعا چیزی که مانند این به نظر برسد در هیچ جای دیگری از سامانه‌ی خورشیدی وجود ندارد.»«آنها بسیار ناهموارند، سنگلاخ، پر از تخته سنگ، زبر و ناهموار- پیاده‌روی در آن دشوار خواهد بود.»
سینگر و همکارانش برای تعیین این که چنین زمینه‌ی بی‌مانندی چگونه پدید آمده به بررسی و آزمودن عکس‌ها، آمیزه‌ی داده‌ها و نقشه‌های جانگاری (توپوگرافی) پرداختند و دریافتند که این می تواند از راه چیزی که به نام یخ‌فشانی موثر شناخته می‌شود پدید آمده باشد، پدیده‌ای که در آن، یخ‌های مایع و به نسبت نرم از زیر سطح بیرون می‌زنند و کم کم کوه‌های بزرگ و تپه ماهورهای همپوشان و روی هم افتاده می‌سازند. اگرچه کوهستان رایت و پیکار به نظر می‌رد یخ‌فشان‌هایی دستکم به بزرگیِ بزرگ‌ترین آتشفشان‌های فعال زمین باشند، هیچ نشانه‌ای از فوران‌های انفجاری دیده نمی‌شود، تنها تراوش آهسته و برون‌ریز.
سرشت همپوشاننده‌ی تپه ماهورها نشان می‌دهد که احتمالا آنجا در درازنای زمان چندین دوره‌ی یخ‌فشانی داشته و نبودِ دهانه‌های برخوردی هم نشانگر اینست که این رویداد در زمانی به نسبت تازه رخ داده است. سینگر می‌گوید: «همه چیز به نسبت جوان است.»«شاید در چند صد میلیون سال گذشته پدید آمده باشند، ولی نمی‌دانیم که هنوز هم ادامه دارد یا نه.»
یک چنین چشم‌انداز آتشفشانی [یخ‌فشانی] گسترده‌ای بدین معناست که یخ‌فشان‌ها بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر مکعب یخ را در این منطقه بیرون ریخته‌اند. بر پایه‌ی چیزی که از ساختار درونی پلوتو می دانیم، این همه فعالیت یخ‌فشانی نیاز به این دارد که درونِ این سیاره‌ی کوتوله از آنچه پژوهشگران انتظار داشتند گرم‌تر باشد. سینگر می‌گوید: «ما شناخت خوبی از این که این اجرام کوچک سامانه‌ی خورشیدی چگونه می‌توانند چنین زمین‌شناسی فعال و پُرکُنشی داشته باشند و تنها دنیاهایی سرد و مرُده نباشند نداریم.»
پژوهشنامه‌ی این دانشمندان در نشریه‌ی نیچر کامیونیکیشنز منتشر شده است.
منبع: 1star7sky.com