دیجیزا/ دوره نوسنگی یا نئولیتیک را می توان یکی از مهم ترین دوران زندگی انسان محسوب کرد که تحولاتی مهم مانند آغاز معماری و یکجا نشینی، کشاورزی، سفالگری و … در آن شروع شد. به تازگی پژوهشگران یک سایت نوسنگی جدید در جمهوری اذربایجان شناسایی کرده اند.
تیمی از باستان شناسان جمهوری آذربایجان در کاوش های جدید خود در منطقه باستانی لاله تپه، آثار یک سکونتگاه دوره نوسنگی را کشف کردند. بر این اساس موسسه باستان شناسی و قوم نگاری آکادمی ملی علوم آذربایجان (ANAS) نتایج اولیه تحقیقات باستان شناسی در قلمرو شهرک باستانی لاله تپه که مربوط به دوران نوسنگی است را به طور رسمی منتشر کرد.
این کاوش ها به سرپرستی دکتر خاقانی آل محمداف ، پژوهشگر برجسته بخش باستان شناسی علمی این موسسه انجام شده و هدف آن مطالعه سکونت گاه های باستانی این محل در دوره سنگ و برنز اولیه اعلام شده است.
گفتنی است این سایت باستانی به شکل تپه ای به ارتفاع ۶ متر و ۴۰ سانتی متر بوده و مساحت آن ۹ هزار متر مربع است. لاله تپه در سال ۲۰۱۹ شناسایی شده و حدود و حریم آن در همان زمان توسط هیئت مذکور به ثبت رسید. کاوش های باستان شناسی در این محوطه پیش از تاریخی در سال ۲۰۲۰ آغاز شده و همچنان ادامه دارد.
در طول این حفاری ها که در چهار ترانشه انجام شد ، یک دیوار و ویرانه های سه سازه کشف شدند که دارای ساختاری بیضی شکل ، گرد و مستطیل بوده و مطالعات انجام شده نشان می دهد قدمت آن ها به نیمه اول هزاره ششم پیش از میلاد باز می گردد.
در قسمت مرکزی این سکونتگاه نوسنگی ، بقایای سازه ای به شکل زیگورات (یا همان معابد چند طبقه کشف شده در تمدن های باستانی ایلام، بین النهرین، آشور و بابل) یافت شد.به گزارش دیجیزا، این زیگورات از آجر خام ساخته شده و شکلی مخروطی دارد. در جنوب این زیگورات، سازه ای مخروطی شکل به قطر ۳۳۰ سانتی متر و ارتفاع یک و نیم الی دو متر کشف شد. در این محل دو کوزه ، ابزارهای مختلف ساخته شده از استخوان و ظروف سفالی پراکنده به دست آمد.
نکته جالب توجه این است که در زیر این خرابه ها اسکلت یک کودک وجود دارد. به گفته باستان شناسان، یکی از جالب ترین یافته های این سایت نوسنگی را می توان تدفین های خاص آن محسوب کرد.
در این کاوش هشت قبر با ۱۴ اسکلت انسانی در محلی به مساحت تقریباً هشت متر مربع پیدا شده است. احتمالاً ، هفت مورد از آنها متعلق به کودکان ، سه مورد مربوط به نوجوانان و چهار اسکلت نیز متعلق به بزرگسالان است. در کنار این اسکلت ها بر اساس سنت های رایج در دوره نوسنگی، ابزار و آثاری همچون مهره های سنگی و زیورآلات استخوانی دفن شده بود.
آل محمد اف در این رابطه گفت که نمونه های استخوان برای تجزیه و تحلیل دی ان ای آن ها به ترکیه ارسال شده است. پژوهشگران امیدوارند با مطالعه این نمونه های اسکلت باستانی ، ژنتیک ، وراثت ، بیماری ها و رژیم غذایی مردم این منطقه را در بازه زمانی ۸ هزار سال پیش مطالعه کنند.