مجله ایلیاد/ جایگاه گرگها در محیطزیست موضوع داغ این سالها است. ایالت کلرادوی آمریکا این روزها تصمیم گرفته است که گرگها را به محیطزیست خود برگرداند. دولت ترامپ نیز برخلاف نظر دانشمندان، اعتقاد دارد که گرگهای خاکستری در معرض انقراض نیستند و مردم میتوانند آنها را شکار کنند. در مطالعهای که اخیراً انجام شده، دانشمندان نشان دادهاند که گرگها میتوانند به شکلی متفاوت از تصورات گذشته بر روی محیطزیست اثر داشته باشند. گرگها با شکار سگهای آبی باعث ایجاد تغییر در محیطزیست میشوند.
سگهای آبی مهندسان اکوسیستمها محسوب میشوند. آنها با ساختن سد، جریان رودخانهها را کُند میکنند و باعث تهنشین شدن آلودگیهای موجود در رودخانهها میشوند و در نهایت اثر سیل را کم میکنند. حیوانات و انسانها سودهای زیادی از وجود این حیوانات میبرند و به همین خاطر برای جاهایی که سگ آبی ندارند، تعدادی از آنها برده میشوند تا اکوسیستم آن منطقه را مهندسی کنند.
تا کنون تصور نمیشد گرگها در این فرآیند نقشی داشته باشند، تا اینکه مشاهدات جالبی در این زمینه انجام شد. دکتر «آستین هومکس» از همکاران این تحقیق، میگوید: «در سال ۲۰۱۵ یک سگ آبی منزوی توسط گرگها شکار شد و پس از چند روز سد ساخته شده بر روی رودخانهی آن منطقه نابود شد، زیرا هیچ سگ آبی وجود نداشت که از آن نگهداری کند.»
سگ آبی منزوی به سگهایی گفته میشود که از والدین خود جدا میشوند تا تشکیل خانوادهی جدیدی بدهند. هر چند سگهای آبی برای محافظت از خانوادهی خود سد میسازند، ولی به نظر میرسد سگهایی که در ابتدای راه ساختن سد هستند، اصلاً در امنیت نیستند. دانشمندان با رصد این اتفاقات شک دارند که شاید سگهای آبی طی ساختن سد خود و تا زمانی که سد کامل نشده آسیبپذیری بالایی دارند.
هومکس و همکارانش مطالعهی جدیدی انجام دادهاند و در مجلهی Science Advances منتشر کردهاند که در آن تعداد سدهای یک اکوسیستم و میزان شکار سگهای آبی توسط گرگها بررسی شده است. محققین دریافتهاند که هر گرگ سالانه بهطور متوسط ۴.۵ سگ آبی را شکار کرده است و سدهایی که سگهای مسئول آن کشته شدهاند، توسط سگهای آبی دیگر اشغال نشدهاند. در یکی از این اکوسیستمها ۸۸ سد آبی طی یک سال بیصاحب شده است.
تا کنون این تصور وجود داشت که گرگها تاثیر غیرسازندهای بر روی اکوسیستم دارند، ولی هومکس و همکارانش دریافتند که تعداد سگهای آبی توسط عوامل دیگری تعیین میشود و شکار گرگها باعث تغییر توزیع سدها در اکوسیستمها میشود که این توزیع برای اکوسیستم اثر مثبتی دارد، زیرا توزیع بهتر سدها گوناگونی موجود در اکوسیستم را افزایش میدهد.