مجله ایلیاد/ تصاویری که به کمک میکروسکوپ از دست‌سازه‌های باستانی به‌دست آمده است، زیبایی‌های ناپیدا و رازهای مهمی را در مورد ساخت آن‌ها و همچنین کاربرد این دست‌سازه‌ها برملا می‌کنند.
به عنوان مثال، پارچه‌ای متعلق به قرن هفدهم میلادی از ایرانیان باقی مانده که زیر میکروسکوپ مشخص می‌شود نخ‌های ابریشمی آن به چه ظرافتی توسط نوارهای باریک فلز پوشانده شده‌اند. ساختار میکروسکوپی یک سوزن متعلق به قبرس نیز اثر دست سازنده‌ی آن‌را بر روی خود دارد.
این روزها موزه‌ای در فیلادلفیای آمریکا باز شده است که در آن تعدادی از زیبایی‌های میکروسکوپی دست‌سازه‌های باستانی به نمایش گذاشته شده است.
در مثالی دیگر از دست‌سازه‌های باستانی، محققین تصاویر میکروسکوپی آجر سقفی مربوط به عصر برنز در ترکیه‌ی کنونی را تهیه کرده‌اند که نشان از بازالتی بودن آجر دارد. بازالت در واقع یک سنگ آتش‌فشانی است که برای چشم غیرمسلح تیره به نظر می‌آید، ولی اگر زیر نور قطبیده توسط میکروسکوپ به آن نگاه کنید، کاملاً رنگی به نظر می‌آید.
بررسی این مصالح نشان می‌دهد که انسان‌های باستان برای ساخت آجرها از سنگ‌های همان مکان استفاده کرده‌اند یا سنگ‌ها را از مناطق دیگر به این مکان آورده‌اند. به کمک این اطلاعات می‌توان مسیرهای تجاری و شبکه‌های تبادل کالا در زمان باستان را کشف کرد.
«ماری کلود» به‌عنوان رئیس موزه‌ی فیلادلفیا می‌گوید: «به‌جز اطلاعات کلی دیگر، ما می‌توانیم به کمک این تصاویر تکنولوی مورد استفاده برای ساخت این آجرها را نیز درک کنیم. می‌توانیم بفهمیم که انسان‌های باستان برای ساخت این آجرها خاک‌های مختلف را به چه نحوی با یکدیگر ترکیب کرده‌اند و افزودنی‌های دیگر در چه مراحلی به آن اضافه شده‌اند.»
میکروسکوپ در قرن ۱۶ میلادی اختراع شده است و از آن موقع تا کنون دانشمندان با ترکیب میکروسکوپ و نور به بررسی ساختارهای خیلی کوچک پرداخته‌اند. امروزه میکروسکوپ‌های مدرن چیزهایی مانند رگ‌های خونی اطراف مغز ماهی‌ها و حتی تصویر سه‌بُعدی سلول‌های زنده را با دقت بالایی نشان می‌دهند.
کشف مومیایی‌های باستانی، شهرهای قدیمی، ابزارآلات و جواهرات باستانی به دانشمندان کمک می‌کند تا تاریخچه‌ی زندگی انسان‌ها را واکاوی کنند. دانشمندان به کمک تکنولوژی‌های مدرن غیرتهاجمی بدون آسیب به اجسام باستانی آن‌ها را ارزیابی می‌کنند. دانشمندان به کمک اشعه‌ی ایکس، رادیومتری مغناطیسی، نورهای مادون قرمز و ماورا بنفش می‌توانند شواهد زیادی در مورد جوامع باستانی کشف کنند.