یکی از گران‌ترین قطعه مصرفی خودرو که می‌تواند تأثیر زیادی روی خودرو داشته باشد، صفحه کلاچ است. همیشه باید مراقب سالم بودن این قطعه باشید. به همین علت است که باید اطلاعات بالایی هم در مورد این قطعه داشته باشید. اگر به علائم خرابی صفحه کلاچ دقت نکنید، مشکلات بیشتری برای خودرو ایجاد می‌شود و امنیت سرنشینان هم به خطر می‌افتد.
صفحه کلاچ چیست و چه کاربردی دارد؟
خودروهایی که دارای گیربکس دستی هستند، قطعه‌ای به نام صفحه کلاچ دارند که عملکرد آن کاملا بستگی به چگونگی استفاده راننده از آن دارد. صفحه کلاچ در اصل رابطی بین دور و گشتاور موتور و گیربکس خودرو است. این بخش از خودرو دارای طول عمری مشخص است و پس از مدتی باید آن را تعویض کرد. البته نباید این نکته را هم نادیده بگیرید که استفاده صحیح از آن و کلاچ گیری استاندارد، می‌تواند عمر صفحه کلاچ را افزایش دهد.
صفحه کلاچ از اجزا و قطعات مختلفی مانند بلبرینگ، دوشاخه، صفحه دنده، شاخک و دیسک کلاچ تشکیل شده است. این صفحه شرایط را برای تعویض دنده توسط راننده مناسب می‌کند تا رانندگی راحتی داشته باشد. به مرور زمان صفحه کلاچ ساییده شده و باید با یک صفحه نو تعویض شود.
وظایف صفحه کلاچ، انتقال نیرو انجام می‌گیرد. البته در خودروهای اتوماتیک، انتقال نیرو به صورت خودکار و بدون دخالت انسان انجام می‌شود.
با توجه به اهمیت صفحه کلاچ در رانندگی ایمن، باید به علائم خرابی صفحه کلاچ را بدانید و در صورت بروز مشکل هر چه سریع‌تر آن را تعویض کنید. در ادامه این علائم را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
علائمی که به شما می‌گوید صفحه کلاچ خراب شده است!
صفحه کلاچ از بخش‌های مهم یک خودرو است. هر زمان که متوجه شدید این قطعه از دچار مشکل شده است باید سریع‌تر برای تعویض آن اقدام کنید. علائم خرابی صفحه کلاچ خودرو شامل موارد زیر هستند.
سفت شدن پدال کلاچ یکی از علائم خرابی صفحه کلاچ
هنگامی که صفحه و کلاچ کاملا خراب شده باشند و سایش آن‌ها به حدی باشد که کار خود را به خوبی انجام ندهند، جزو اولین علائمی که مشاهده می‌کنید، صدا قیژ قیژ هنگام جا زدن دنده است. کلاچ حالت ارتجاعی و فنری خود را از دست می‌دهد. در این مواقع دنده‌های خودرو به خصوص دنده عقب و دنده ۱ به خوبی جا نمی‌روند. حتی ممکن است در بین راه خودرو متوقف شود و شما را نگه دارد.
عدم افزایش سرعت به همراه افزایش دور موتور در زمان حرکت
اگر به شتاب اولیه و شتاب‌های ناگهانی خودرو دقت کنید، یکی از اولین نشانه‌هایی که می‌بینید، هرزگردی قدرت موتور بین دیسک صفحه و فلای ویل است. این مشکل سبب می‌شود تا هنگامی که راننده به طور ناگهانی پدال گاز را می‌فشارد، با وجود این که دور موتور افزایش می‌یابد، سرعت افزایش پیدا نکند. عدم درگیری کامل کلاچ و دنده‌ها سبب می‌شود تا خودرو شتاب نگیرد.
با توجه به این موارد، هنگامی که خودرو گاز زیادی می‌خورد اما شتاب نمی‌گیرد، باید آن را یکی از علائم خرابی صفحه کلاچ دانست.
لرزش خودرو پس از رها کردن کلاچ
یکی دیگر از علائمی که به شما می‌گوید، صفحه کلاچ خراب شده است، زمانی است که راننده دنده ۱ می‌زند و با رها کردن کلاچ، موتور و کابین خودرو دچار لرزش می‌شود. رانندگان حرفه‌ای و ماهر متوجه تفاوت این لرزش با لرزش‌های معمولی خودرو می‌شوند. هنگامی که با این نشانه مواجه شدید، باید هر چه سریع‌تر برای تعویض دیسک خودرو اقدام کنید.
ضعف خودرو در سربالایی‌ها یکی از علائم خرابی صفحه کلاچ
از دیگر علائمی که باید به آن توجه شود، هنگامی است که خودرو در مسیر سربالایی حرکت می‌کند. هنگامی که کاهش نیروی شدید را در سربالایی‌ها متوجه شدید، این علامت نشان می‌دهد که صفحه کلاچ تمام شده است و کشش کافی برای انتقال قدرت موتور را ندارد.
چگونه خرابی صفحه کلاچ را تست کنیم؟
اگر علائمی را که گفته شد در خودروی خود مشاهده کردید و متوجه شدید که باید صفحه کلاچ خودرو را تعویض کنید، بهتر است برای این که اطمینان پیدا کنید، خرابی صفحه کلاچ را تست کنید. برخی از کارهایی را که برای تست این قطعه می‌توانید انجام دهید در ادامه ذکر می‌کنیم.
• یکی از راه‌های تشخیص خرابی صفحه کلاچ، تست دنده ۱ و دنده عقب است. همان‌طور که گفته شد، هنگامی که این قطعه دچار مشکل می‌شود، این دو دنده به خوبی جای نمی‌گیرند. از این رو هنگامی که دارید با خودروی خود در جاده می‌رانید، احساس کردید که دنده ۱ به خوبی جا نمی‌رود، باید به دو عامل شک کنید. خرابی صفحه کلاچ و تمام شدن روغن گیربکس. در اصل هنگامی که روغن گیربکس تمام می‌شود، تمام دنده‌ها خوب جا نمی‌گیرند؛ اما هنگامی که این مشکل فقط در دنده ۱ و دنده عقب دیده می‌شود، علائم خرابی صفحه کلاچ است.
• یکی دیگر از روش‌های تست تمام شدن دیسک، این است که در حال حرکت با سرعت ۲۰ تا ۳۰ کیلومتر، خودرو را در دنده ۴ قرار دهید. سپس تا انتها پدال گاز را بفشارید. در صورتی که موتور خودرو صدا داد و خودرو شتاب لازم را نگرفت، این علامت نشان می‌دهد که صفحه کلاچ خراب شده است و دیسک و صفحه با هم درگیر نیستند. از این رو باید سریع‌تر برای تعویض آن اقدام کنید.
چه عواملی سبب خراب شدن صفحه کلاچ می‌شوند؟
همان‌طور که گفته شد، صفحه کلاچ خودرو ممکن است هر چند وقت یک بار نیاز به تعویض داشته باشد و جزو قطعات مصرفی خودرو محسوب می‌شود. با این حال برخی از کارها سبب می‌شود تا این قطعه از خودرو دچار مشکلات بیشتری شود. برخی از عواملی که عمر این قطعه را کمتر می‌کنند، در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرند. اگر از این موارد اطلاع داشته باشید، می‌توانید با رعایت آن‌ها به راحتی عمر صفحه کلاچ خودرو را به عنوان یک قطعه گران قیمت، افزایش دهید و هزینه‌های جانبی خودرویتان را کاهش دهید.
شتاب زیاد در هنگام رانندگی
یکی از عواملی که سبب می‌شود صفحه کلاچ خراب شود، استهلاک صفحه کلاچ است. هنگامی که با شتاب زیاد رانندگی کنید، نه تنها رانندگی ایمنی نخواهید داشت، بلکه این کار سبب می‌شود تا استهلاک این قطعه بیشتر شده و عمر آن کاهش پیدا می‌کند.
توقف خودرو در سربالایی به کمک کلاچ
حرکت کردن خودرو به سمت عقب در سربالایی‌ها همیشه یکی از مسائل خطرناک و حتی ترسناک است. برخی از رانندگان در این مواقع پدال را با فشار کمی بفشارند تا خودرو سرعت خود را کم کند. در واقع این عمل در اصل بدون این که پدال ترمز فشرده شود، انجام می‌گیرد و سبب می‌شود تا آسیب‌های شدیدی به کلاچ وارد شود.
سرنشین خودرو بیش از حد مجاز
خودروهای مختلف دارای توان خاصی برای حمل مسافر و بار هستند. هنگامی که بار اضافی یا تعداد سرنشین زیاد در خودرو حضور دارند، این مسئله سبب می‌شود تا قطعات خودرو دچار فشار بیشتری شده و استهلاک آن هم افزایش یابد. این وزن روی صفحه کلاچ هم تأثیرگذار است و سبب می‌شود تا طول عمر آن کاهش پیدا کند. از این رو باید میزان بار استاندارد را در خودروی خود رعایت کنید و بیش از حد سرنشین نداشته باشید.
تعویض غیراستاندارد دنده
یکی از نکاتی که باید به آن توجه کنید تا به سرعت علائم خرابی صفحه کلاچ را در خودرو خود نبینید، تعویض اصولی دنده است. برخی افراد بدون این که کلاچ کامل بگیرند، اقدام به تعویض دنده می‌کنند. همچنین ممکن است پیش از گذاشتن پا روی کلاچ یا پس از آن دنده را تعویض کنند. این موارد همگی سبب می‌شوند تا خرابی صفحه کلاچ اتفاق بیفتد و گرفتگی و کج شدن دیسک صفحه ایجاد شود. پس دقت داشته باشید تا زمانی که دنده به طور کامل جا نرفته است، از برداشتن پای خود از روی پدال کلاچ، خودداری کنید.
استفاده بیش از حد از کلاچ
هنگامی که دنده را عوض می‌کنید، دقت داشته باشید که سریع پای خود را از روی پدال کلاچ بردارید. این کار باعث می‌شود تا درگیری کمتری در صفحه کلاچ وجود داشته باشد. برخی افراد با کاهش و افزایش متوالی سرعت، دائم در حال تعویض دنده هستند و این عامل سبب می‌شود تا علائم خرابی صفحه کلاچ به سرعت خود را نشان دهد.
گاهی اوقات برخی از رانندگان تازه کار، همیشه پای خود را روی کلاچ نگه می‌دارند تا در صورتی که نیاز شد، به سرعت آن را بفشارند. همین فشار اندک نیز باعث می‌شود تا صفحه کلاچ درگیر شده و سریع‌تر فرسوده شود.
در صورت دیدن علائم خرابی صفحه کلاچ چه باید کرد؟
همان‌طور که گفته شد، صفحه کلاچ یکی از قطعات مهم خودرو است. این بخش از خودرو وظیفه انتقال نیروی موتور را بر عهده دارد و باید بتواند کار خود را به درستی انجام دهد. از این رو نیاز است تا علائم خرابی صفحه کلاچ را بشناسید و هر چه سریع‌تر برای تعویض آن اقدام کنید.
نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید، این است که قبل از این که صفحه کلاچ را تعویض کنید باید از خراب بودن آن مطمئن شوید. گاهی اوقات برخی از نشانه‌ها به صورت مشترک بین سایر مشکلات خودرو هستند. از این رو باید خودروی خود را به یک تعمیرکار ماهر نشان دهید که ایرادیابی را به طور کامل و مشخص انجام دهد. سپس در صورت نیاز اقدام به تعویض صفحه کلاچ کند.
انتخاب یک مرکز معتبر برای تعویض صفحه کلاچ و قرار دادن این قطعه از نوع اصل بر روی خودرو هم اهمیت به سزایی دارد. پس باید در این زمینه هم اطمینان خاطر داشته باشید.