مجله ایلیاد/ محققین در راه کشف اثر عنصر «روی» بر سنگکلیه به اتفاق جالبی برخوردهاند. در این مسیر دو نظریه مطرح شده است که هر کدام دیگری را رد میکند. در نظریهی اول محققین ادعا کردهاند که روی از رشد کریستالهای «اکسالات کلسیوم» جلوگیری میکند که این کریستالها همان سنگهای کلیه محسوب میشوند.
در نظریهی دوم دانشمندان ادعا کردهاند که روی باعث تغییر سطح کریستالهای اکسالات کلسیوم میشود و میتواند رشد بیشتر کریستالها را در پی داشته باشد. اکنون دانشمندان دانشگاه هیوستون مقالهای در مجلهی Crystal Growth & Design منتشر کردهاند و ادعا کردهاند که هر دو نظریه میتوانند درست باشند.
به گفتهی محققین، روی همزمان هم میتواند از رشد کریستالهای سنگکلیه جلوگیری کند و هم میتواند با تغییراتی که در سطح کریستالها میدهد، باعث بروز نواقصی در سطح آنها شود که این نواقص در نهایت منجر به رشد بیشتر کریستالها میشود. در واقع تاثیر روی بر کریستالهای سنگکلیه مانند یک شمشیر دو لبه است.
شکلگیری سنگکلیه شرایطی است که در بیماران مختلفی رخ میدهد و هر چه دیرتر با آن برخورد شود، درد و هزینههای برطرف کردن آن بیشتر میشود.
اکسالات کلسیوم در همه جا یافت میشود و بیشترین شکل موجود آن «اکسالات کلسیوم مونوهیدراته» است که در کلیهی انسان یافت میشود. سنگکلیهی انسان در کنار این ماده، حاوی رسوبات غیرآلی نمکهای دیگر و ترکیبات آلی دیگری نیز است که بهصورت کریستالی درآمدهاند و در کلیه تجمع کردهاند. رد شدن این کریستالها از مجاری ادرار حتی زمانی که قطر خیلی کمی دارند، بسیار دردناک است.
محققین با ترکیب آزمایشات انجام شده بر روی مدلهای حیوانی در آزمایشگاه و همچنین مدلهای محاسباتی کامپیوتری اثر عنصر روی بر روی رشد کریستالها را بررسی کردهاند. این روش مطالعه باعث شده دانشمندان بتوانند سیستم پیچیدهی تشکیل سنگکلیه را بهتر مطالعه کنند و بدین ترتیب شاید در آینده بتوانند راهی جدید برای تشکیل سنگکلیه پیدا کنند.
یافتههای محققین در مورد اثر دوگانهی روی بر رشد سنگکلیه، توسط میکروسکوپ اتمی نیز تایید شده است. آنها اثر یونهای مشابه را نیز بر روی سنگکلیه آزمایش کردند. عنصر دیگری که در ادرار وجود دارد، «منیزیوم» است. دانشمندان اثر یون منیزیوم را نیز بر روی سنگکلیه بررسی کردند، ولی هیچ نتیجهای در بر نداشت.